Update mei 2019
Waarom carnivoor
Met strikt Wahls Paleo en Wahls paleo ketogeen heb ik sinds 2013 enorme sprongen kunnen maken met het verbeteren van de gevolgen van MS. Alles wat ik deze jaren over voeding en mijn lichaam leerde maakte dat ik weer een klein stukje van mijn persoonlijke puzzel kon leggen. Maar er is meer.
Voorbij MS
Helaas zorgen naast MS de borrelia bacterie (lyme) en gereactiveerd Ebstein Barr Virus voor chronische klachten. Zo heb al jaren pijn in mijn gewrichten, obstipatie en sinds twee jaar reageer ik steeds minder goed op plantaardige voeding, wat zich uit in een opgeblazen buik (bloating) en heb ik vaak last van histaminereacties.
Op het spoor van Carnivoor
Als ik drie dagen vast (geen voeding wel water) ben ik meestal na 48 uur PIJNVRIJ. Deze pijn en het opzetten van mijn buik komt terug nadat ik weer ga eten. Ik lijk eigenlijk op alles te reageren met of pijn of buikklachten.
Met deze gegevens ga ik op internet zoeken naar “reactions to all food and veggies” en zo kom ik niet voor het eerst, maar wel met hernieuwde interesse op het meest vergaande eliminatie dieet terecht : Een Zero-Carb & Carnivoor leefstijl.
Zerocab & carnivoor
Ik geeft toe, mijn eerste gedachte is “Now Way” dat dat gezond voor je kan zijn. Alleen vlees en vis, wat eieren en hooguit een beetje kruiden zout en peper maar zelfs dat liever niet. Gat wat een verschrikkelijke gedachte alleen nog maar kauwen op stukken vlees (nu al niet mijn favoriet). Maar tegenover mijn afgrijzen staan tal van succesverhalen. Een hele wereld gaat voor me open als ik lees over al die mensen die soms al 10 jaar zo eten. Ik lees over hun excellente bloedwaarden, dat zij geen enkele tekorten hebben aan vitaminen en mineralen en hoe zij zich beter voelen dan ooit. Geen migraine en depressie meer, een goede nachtrust, geen pijn door reuma en een gave huid dankzij het uitsluiten van plantaardige voeding. Als bonus bereikt iedereen een gezond gewicht. Het lijkt te mooi om waar te zijn.
Wat zegt de wetenschap? Dat is een moeilijke vraag want recente studies op dat punt vind ik niet. Er is wel veel kennis vanuit jager-verzamelaars volken die leven van voornamelijk vlees, gevogelte en of vis. Denk aan mensen in extreme klimaten zoals rond de poolcirkel (Inuit), de Maasai uit Africa. Zij eten niet 100 procent carnivoor maar de plantaardige componenten zijn minimaal.
Ik wordt heen en weer geslingerd tussen twijfel en nieuwsgierigheid. Na twee weken zoeken, lezen groeit de overtuiging dat het zou kunnen werken. Vanuit een evolutionaire kijk geloof ik ook dat onze verre voorouders voor een groot deel dierlijk voedsel aten en dat onze genoom hierop ontwikkelt is. We weten dat het dieet van Neanderthalers voor 80 % uit dierlijke producten bestond.
Ik hak de knoop door en ga maximaal vier weken carnivoor eten.
Ik geef je hier en onderaan dit artikel enkele links naar sites en interviews die mij over de streep trokken.
Interview met Jordan Petterson https://www.youtube.com/watch?v=HLF29w6YqXs
Interview met Kelly Hogan https://www.youtube.com/watch?v=HLF29w6YqXs
Interview met Amber O’hearn https://www.youtube.com/watch?v=WhxeVU-vT3Q&t=463s
Link naar publicatie met info over canivoor sites en verhalen https://justmeat.co/
Link naar site Amber O ‘Hearn http://www.empiri.ca/?m=0
Wat eet een Carnivoor?
Je eet alles wat loopt, vliegt, kruipt en zwemt plus eieren (als je zeker weet dat je die kunt verdragen).
Een grote groep eet voornamelijk rundvlees (vettere stukken, steaks en gehakt) met wat zout. Bij de vetten ligt de focus op dierlijke vetten bij voorkeur uit het vlees (dus geen roomboter) denk hierbij aan reuzel of zelf gemaakte ossewit uit rundervet.
Een kleine groep eet ook af en toe gefermenteerde volvette rauwmelkse zuivel.
Drinken bestaat uit hoofdzakelijk water, maar ook bonebroth (botten bouillon) en sommige blijven koffie drinken en kruidenthee. Alcohol is voor vele een no-go.
Rundvlees heeft de hoofdrol. Dit vind ik best eng omdat ik geleerd heb dat het molecuul neu5gc in vierbenige dieren inflammatie kan veroorzaken vooral bij mensen met een auto-immuunziekte. Feit is echter dat ik niet verlost ben van inflammatie ondanks dat ik al twee jaar nauwelijks vlees eet (wel gevogelte en vis).
Het stelt me gerust dat mijn experiment maar maximaal vier weken duurt en ik met deze manier van eten andere toxische belasting minimaliseer. Zo past deze benadering ook in het Thiolfree dieet van mijn therapeut en eet ik niets dat niet past in het Wahls Protocol. Daarom stap ik nu over die drempel heen, hoe lastig dit ook voelt.
De kwaliteit van het vlees en de vis
Wat is beter, grasgevoerd, biologisch of kun je vlees eten uit de gangbare veeteelt? Carnivoor dr. Sean Baker zegt dat het verschil tussen grasgevoerd, biologisch en gewoon vlees niet al te groot zou zijn. Bekend hierover is echter dat er wel degelijk verschil is tussen grasgevoerd/grazend vee en staldieren die graan en zelfs soja te eten krijgen. Het verschil zit o.a. in de verhouding tussen omega 6 en omega 3 vetzuren. Grasgevoerd vlees bevat meer omega 3 vetzuren waardoor de ratio tussen die twee beter is.
Ik bestel mijn vlees bij de Woeste Grond. Zij vinden mijn experiment zo interessant dat ze aanbieden mij te sponsoren.
Voor vis kies ik net als altijd wild gevangen vis. Gekweekte vis kan gevoerd zijn met rommel en antibiotica Wahls Protocol raadt gekweekte vis af.
De start
Carnivoor is een Zero Carb leefstijl. Het ligt het voor de hand dat je in ketose komt. De overgang naar ketose is niet voor iedereen prettig. Lees hierover meer in het artikel Ketogeen eten voor je gezondheid. Een fijne remedie voor de overgang naar Ketogeen zijn de supplementen magnesium en kalium. Maar ik wil deze keer kijken of het zonder lukt. Een goede natuurlijke bron van mineralen is bottenbouillon. De dag voor ik begin maak ik een flinke hoeveelheid met 8 kippenpoten en twee mergpijpjes. Hoewel dat niet helemaal carnivoor is doe ik er naast zout voor de smaak wel peper, gember, appelazijn en peterselie doorheen. Nadat de kippenpoten en de mergpijpjes in de oven zijn gegaard haal ik het pootvlees af en bewaar dat. De botten gaan minimaal 7 uur in mijn slowcooker. Ik heb genoeg voor 8 porties bonebroth en vier keer pootvlees.
Ik kan beginnen!
Carnivoor Experiment
1 November 2018
Mijn gezin krijgt groenten met kip uit de oven en hebben eigenlijk niet in de gaten dat ik zelf geen groenten eet. Met een klein binnenpretje lepel ik de heerlijke bottenbouillon met pootvlees op. Ik heb genoeg gegeten maar mis wel het mondgevoel van de verschillende structuren en smaken. Even wennen.
2 November 2018
Ik vast als gebruikelijk 18 uur en breek de vast met de lunch die bestaat uit een omelet van drie eieren en een kop bonebroth met pootvlees. Mijn lief werkt thuis en ik heb hem voorzichtig ingelicht over mijn experiment. Ik had een enorme weerstand verwacht maar hij reageert vol begrip en snapt heel goed dat ik dit wil proberen om van mijn buiken en pijn af te komen. Hij is wel sceptisch.
Ik ben al jaren fatadapted (schakel makkelijk tussen glucose en vetverbranding) tegen de avond ben ik al in ketose. De bottenbouillon heeft zijn werk goed gedaan want ik heb totaal geen klachten. Na een avondmaaltijd van 300 gram runderreepjes (eigenlijk te mager) mag ik tevreden terugkijken op een dag zonder bloating. Ik heb nog wel veel pijn in mijn gewrichten. Gelukkig is er geen hongergevoel en heb ik ook niet de behoefte om tussen de twee maaltijden door te eten. Dat is te danken aan ketonen/vetverbranding en misschien ook een beetje aan het feit dat ik het totaal niet aantrekkelijk vind om tussendoor ook weer vlees te moeten eten.
3 November 2018
Mijn schema pak ik op als ik mijn bestelling van De Woeste Grond heb ontvangen. Tot die tijd is het vooral eten wat ik in de vriezer heb. Vandaag als lunch weer bottenbouillon met pootvlees en een omelet. Voor de avond maak ik gehaktrolletjes (200 gram) gerold in 50 gram Parma ham. Lijkt weinig als ik naar mijn bord kijk, maar als ik het op heb voel ik me voldaan.
Als ik daarna met mijn boek op de bank wil gaan zitten wat normaal gepaard gaat men veel pijn in mijn knieën, merk ik dat de pijn weg is. Jee na twee dagen pijnvrij, dit is echt bizar. Er ligt dus echt een relatie tussen mijn pijnlijke spieren en gewrichten en plantaardige voeding.
5 November 2018
Vannacht voor het eerst in weken een hele nacht doorgeslapen. Gisteren als avondmaaltijd bottenbouillon met pootvlees en een zalmmoot met serano ham gegeten. Ik begin echt te wennen en koken voor mijzelf is een makkie nu. Carnivoor eten kun je heel goed doen als je werkt. Met wat voorbereiding in het weekend (gehaktballen, hamburgers, kip, bouillon) hoef je op de doordeweekse dag maar een korte tijd in de keuken te staan.
7 November 2018
Gisteren heb ik mijn vlees van de Woest Grond ontvangen. Hoewel ik al vele keren op het punt heb gestaan vlees bij Eugénie en Léon Stam te bestellen weerhield de gedachte “vlees met de post” me altijd van de aankoop. Toch eindigde mijn zoektocht naar grasgevoerd eerlijk vlees altijd weer op hun website. Het verzenden is heel goed gegaan het vlees kwam diepgevroren aan en ziet er fantastisch uit. Vandaag ga ik het er lekker van nemen met een entrecote.
Ik sta versteld hoe goed het gaat. Mijn pijn blijft weg en zo ook het opzetten van mijn buik na de maaltijd. Mijn humeur is goed en energie is opvallend verbeterd. Gisterenmiddag had ik echt nog puf en zin om lang te wandelen met de hondjes en ging zelfs de stofzuiger nog even door het huis. Eens kijken of dat vandaag weer het geval is.
Weegschaal twee kilo eraf sinds donderdag. Dat zal vooral vocht zijn.
12 november
Dag 10 ik voel me nog steeds heel goed. Energie is top. De ketonen blijven wat aan de lage kant met 0,3 na bloedmeting (ketose is niet het streven maar het gevolg van zero carb). Ik ben al fatadapted dus mijn lichaam maakt geen overschot. Ik voel aan mijn helderheid dat ik goed in ketose ben en dat is ook weer even fijn. De pijn in mijn gewrichten blijft weg. Ook ondanks dat ik wat groene kruiden heb toegevoegd een paar keer. Zaterdag heb ik mezelf verwend met huisgerookte kipdijfiletjes. Ik merk wel dat kip als avondmaaltijd volstaat maar niet meer als lunch. Na het vasten heb ik rond lunchtijd vooral trek in rood vlees. Ik eet dan ongeveer drie/vijf ons vlees en dat is voor mij voldoende om tot de avond geen trek te krijgen. Gisteren glas rode wijn genomen. Hierop geen reactie en ook geen pijn vandaag.
16 november
Gisteren en vandaag had ik wat trek in fruit en groenten. Vandaag maakte ik een einde aan die trek met een 5 ons wegende ribeye steak. Blijkbaar at ik gewoon niet genoeg. Ik heb inmiddels de ervaring dat steak voor mij het meest verzadigende stuk vlees is. Misschien moet ik dus 1 keer per dag rundvlees eten en niet een dag met alleen vis en ei.
Weekend en er is iemand jarig! Ik heb besloten om een glas wijn te drinken bij een stoofpot van rundvlees waar ik voor de gasten groenten aan heb toegevoegd.
Het gaat het nu twee weken verrassend goed. Nog steeds geen pijn. Weegschaal is nog wat teleurstellend. Ik ben ruim 2,5 kilo kwijt en ondanks dat het niet veel is toont het wel een beetje in mijn gezicht. Ik schat in dat mijn lichaam eerst aan het herstellen is en mogelijk nog wat gewicht loslaat als ik wat langer in ketose blijf. Ketonen schommelen tussen de 0,3 en 0,7. Overigens heb ik in carnivoor nog steeds veel last van histamine reacties (niet vreemd want vlees zit hoog in histamine). Ik merk helaas dat de reacties in frequentie toenemen. Het blijft dan wel bij flushing en zweten.
Deze week heb ik ook een paar keer getrackt wat ik eet op een dag. Dit komt neer op gemiddeld 1300 kcal waarvan 110/130 gram eiwitten en de rest vetten. Ik eet op gevoel qua hoeveelheden. Heb geen honger en ben verzadigd na de maaltijden.
Gerookte kipdijfilet
20 november
Nog steeds geen pijn en dat is heel erg fijn. Buik voelt ook goed. Ontlasting eens per drie dagen maar met makkelijke passage. Wat me wel opvalt en ik minder fijn vind is dat ik veel moet boeren na het eten en de uren na de maaltijd. Niet echt een galante bijwerking. Ik vraag me af of ik voldoende maagzuur heb? Ik slik al Betaine HCL maar mogelijk heb ik toch wat problemen met de vertering.
Er is nog iets dat ik herken uit mijn ketogene perioden en dat is de verandering van mijn gemoed. Ik begin weer met het lekken van urine. Hierbij merk ik ook op dat ik niet goed meer doorslaap. Ik ga met wat meer twijfel of ik door moet zetten naar bed.
23 november
Na weer een doorbroken nacht merk ik dat vandaag minder trek heb in vlees. Na het boodschappen doen zwicht ik voor courgette met gehakt. Het smaakt prima en geen reactie. Wat doe ik? pak ik carnivoor weer op tot ik de vier weken heb volgemaakt? Ik ga er een nachtje over slapen nadat ik vier lijnzaadcrackers (verdachte voedingsintolerantie nr 1) heb gegeten met kipfilet als avondmaal.
24 november
Bij het wakker worden merk ik dat mijn gewrichtspijn volledig terug is. De eerste voedselverdachte heb ik te pakken LIJNZAAD… Ik wil nu eerst gaan kijken of dat de enige boosdoener is.
Vandaag stopt na ruim drie weken mijn Carnivoor Zero Carb experiment. Dit heb ik vanmorgen besloten ook na kort overleg met mijn therapeut.
Evaluatie carnivoor
- Ik at per dag ongeveer 1300 kcal waarvan gemiddeld 115 gram eiwitten en de rest vetten.
- Ik eet tussen de 300/500 gram vlees/ vis per maaltijd of drie eieren met 50 gram spek/rauwe ham.
- Als bakvet neem ik varkensvet.
- Ik gebruik peper, zout, groene kruiden.
- Ik viel in 3 weken 3 kilo af.
- Na twee dagen was ik vrij van de chronische pijn in mijn spieren en gewrichten.
- De eerste week sliep ik de nachten door. Na de tweede week sliep ik juist minder goed.
- Ik heb zeker 20% meer energie het gehele experiment.
- Mijn gemoed wordt minder na de tweede week.
- Ik ben het gehele experiment in ketose met bloedwaarde tussen 0,3 en 0,7 (gemeten met CareSense Duo)
- Ontlasting, voor carnivoor zat ik bij het minste of geringste dagenlang verstopt, met daarna een pijnlijk klein drama op de wc. Het verraste me dan ook dat ik tot dag 7 dagelijks naar het toilet kon. Daarna stopte het ineens, ojee wat nu? Is dit de aanloop naar meer toiletleed? Nee gelukkig niet. Geen obstipatie maar wel minder vaak en minder veel ontlasting. Logisch want er blijft weinig restafval over als je geen vezels eet.
Het was voor mij een bijzonder en spannend experiment. Geheel uit mijn comfortzone. Een eetpatroon zonder groenten was in mijn beleving niet gezond. Met alles wat ik over carnivoor gelezen en gezien heb moet ik dat oordeel bijstellen. Ik heb ervaren dat mijn darmen rustig zijn zonder vezels, ik heb genoten van de eetrust, geen moment honger gehad en het was een zegen om verlost te zijn van pijn en dikke buiken. Ruim drie weken is natuurlijk te kort om een volledig beeld te krijgen van wat carnivoor op termijn doet. Maar ik ben zeker verrast hoe goed ik me voelde.
Carnivoor voor iedereen?
Moeten we allemaal carnivoor zero carb gaan eten? Nee, ik denk zeker niet dat deze leefstijl voor iedereen de sleutel is. Maar het kan zijn dat je biologie/gezondheid zo verstoord is dat je met dit eetpatroon wel degelijk een betere gezondheid bereikt. Het is dan de moeite waard om als je met een gewoon Ketogeen dieet niet je doel bereikt te onderzoeken of carnivoor een oplossing is. Deze benadering past in een seizoensgebonden leefstijl waarbij je carnivoor toepast in de wintermaanden en tijdens de zomerperiode wel wat groenten en soms fruit eet. Er zijn dus vele variaties denkbaar. Doe wat bij je past en zoek naar een eetpatroon waar jij je goed bij voelt.
In Nederland is het aantal Carnivoren groeiend en is er een actieve Facebook Groep.
Of je nu Carnivoor, Mediterraan, Paleo of Ketogeen eet. Mijn uitgangspunt is en blijft, eet puur, natuurlijk en onbewerkt!
Overleg eerst met je therapeut en/of arts of verandering van je voedingspatroon wenselijk is.
Bronnen en info:
Chris Kresser over evolutionaire benadering van voeding
Publicatie carnivoor
Vezels en hoe we zonder kunnen
https://www.youtube.com/watch?v=xqUO4P9ADI0&feature=youtu.be
blog over carnivoor eten
Interview met Jordan Petterson
Interview met Kelly Hogan https://www.youtube.com/watch?v=HLF29w6YqXs
Interview met Amber O’hearn https://www.youtube.com/watch?v=WhxeVU-vT3Q&t=463s
Link naar publicatie met info over canivoor sites en verhalen https://justmeat.co/
Link naar site Amber O ‘Hearn http://www.empiri.ca/?m=0
Sean Baker https://www.youtube.com/watch?v=Yj_Bc9hdHa0&t=5993s