Update maart 2021
PALEO KETOGEEN
Als Wahls paleo niet het gewenste resultaat geeft kun je Wahls paleo ketogeen gaan proberen. Ten opzichte van de Wahls paleo mag je de hoeveelheid groenten verminderen i.p.v. 9 cups naar 6 cups ca 450 gram.
Ketose een korte uitleg
Ketose is een natuurlijke metabole staat waarbij het lichaam vet gebruikt als brandstof in plaats van koolhydraten (suikers). In een ketogene staat raak je, als het lichaam heel weinig koolhydraten (suikers uit oa. snoep, koek, brood, pasta, fruit) aangeboden krijgt. Iemand in ketose is dus een vetverbrander. Deze manier van eten is bekend als Low Carb, koolhydraatarm eten en lijkt sterk op het vroegere Atkins dieet.
koolhydraten als brandstof
Koolhydraten zijn suikers ze worden in het lichaam omgezet in glucose en opgeslagen in de lever en je spieren om te gebruiken als brandstof. De lever en de spieren hebben een beperkte capaciteit om de suikers op te slaan. Als je teveel koolhydraten eet worden deze suikers uiteindelijk omgezet in vet en als reserve brandstof opgeslagen in onze vetcellen (zo kunnen we steeds dikker worden). Vetcellen hebben een hele grote opslag capaciteit. Een lichaam met overgewicht is in feite niets anders dan heel veel opgeslagen energie.
Als je stofwisseling niet naar behoren werkt worden die reserves onvoldoende aangesproken. Vaak is er sprake van het metabool syndroom (overgewicht, hoog cholesterol, hoge bloeddruk, overgewicht/buikvet). Als je lichaamsvet niet goed kunt omzetten in energie heb je sneller trek met als gevolg dat je meer (koolhydraten) gaat eten, het overschot weer naar de vetreserves gaat (suikerpieken en insulineresistentie) en je ongezonder en dikker wordt. Een vicieuze cirkel waardoor je gaat eten uit “overlevingsdrang’ en niet uit een gebrek aan wilskracht. Je systeem is verstoord. Herken je dit, dan is ketogeen eten een mogelijkheid om het lichaam te resetten en zo je vetreserves weer te kunnen gebruiken.
De vetverbrander
Als je in ketose bent schakel je over van glucose naar vetverbranding. Dit vet komt uit je voeding en/of uit je vetreserves (lichaamsvet). Wil je afvallen dan eet je minder vetten via je voeding maar gebruik je de vetten uit je lichaamsreserves. Wil je niet afvallen dan eet je de hoeveelheid vet die jij nodig hebt per dag als brandstof. Het is een misverstand dat je in ketose zo veel vet kunt eten als je wil.
Bij vetverbranding worden de vetmoleculen gesplitst. Dit proces heet lipolyse. De ontstane vetzuren kunnen door het grootste deel van het lichaam direct gebruikt worden als energie, maar niet door de hersenen. Bij het generen van energie ontstaan ketonen als bijproduct. Wil je precies weten hoe het werkt lees dan verder op wikipedia.
Als het lichaam een langere periode geen koolhydraten krijgt worden deze ketonen ook gebruikt als brandstof en vormen een superieure voedingsbron voor de hersenen. De hersenen blijven met oa het immuunsysteem ook altijd afhankelijk van een beetje glucose. Met ketogeen eten zoals ik hier beschrijf komt er ook altijd nog een beperkt aantal koolhydraten uit de voeding. Mocht dit niet genoeg zijn dan is je lichaam zo ingenieus dat uit eiwitten en vetten weer glucose wordt gemaakt om de hersenen te voorzien van glucose (gluconeogenese). Dit gebeurd echter in tegenstelling tot wat eerst werd gedacht alleen indien nodig. Dit verschilt per persoon.
Ketose gezond?
Er zijn nog steeds artsen die ketose verwarren met de levensgevaarlijke ketoacidose. Ketose als metabole staat is in principe niet gevaarlijk.
Ook hebben mensen hun vraagtekens bij meer vetten eten. Is dat niet slecht voor je lever, je hart & vaten. Bij mijzelf heb ik gezien de goede cholesterol gaat stijgen en de slechte daalt. Vaak zie je met name in de eerste periode dat je ketogeen eet, de cholesterol stijgen en na verloop van tijd weer dalen. Geen paniek dus, maar hou het in de gaten door regelmatig je bloed te laten onderzoeken. Overigens de rol van cholesterol staat vandaag de dag in een veel positiever daglicht. Cholesterol uit voeding heeft minder invloed op de waarde dan altijd gedacht en de totaal cholesterol blijkt niet primair een indicator voor het risico van hart en vaat ziekten. Cholesterol is noodzakelijk voor vele functies in het lichaam en o.a. van groot belang voor hersengezondheid en het functioneren van je zenuwcellen.
Gebruik altijd je verstand en volg je gevoel. Als je twijfelt bespreek dit dan met je arts voor je begint aan een ketogeen dieet. Hou er rekening mee dat de meeste artsen niet op de hoogte zijn van diëten als deze. Ketogene diëten worden steeds vaker positief in verband gebracht met ziekten die de hersenen en het zenuwstelsel aantasten, diabetes type twee, obesitas, interventie bij kanker. Ondanks deze kennis zijn helaas nog maar weinig artsen die een ketogeen dieet voorschrijven als ondersteuning bij een behandeling.
De verhalen die ik lees en contacten die ik met medevolgers heb bevestigen dat paleo-ketogeen leven helpt de symptomen van ms, lyme, alzheimer, parkinson en zelfs ALS te verminderen. Veel mensen in mijn netwerk zijn met deze leefstijl van hun metabool syndroom afgekomen. Het lukt mensen met diabetes II te kunnen stoppen met insuline spuiten en het lukt vele om eindelijk een gezond gewicht te behouden. In dit filmpje een korte samenvatting van wat er gebeurd als je in ketose bent.
Ketose & wetenschap
Ik ga je niet lastig vallen met onderzoeken en theorie maar wil jij je verdiepen kijk dan naar de links van de hieronder genoemde inspirerende personen op het gebied van ketogeen leven. Wetende hierin niet compleet te kunnen zijn, ga zelf op zoek google en ga lezen.
Een interessant onderzoeksveld is het effect van ketonen op ziekten die hersendegeneratie veroorzaken? Ze denken dat hersenkrimp (oa alzheimer, ms) versneld optreedt doordat de hersencellen glucose niet goed meer als energie kunnen opnemen. De cellen sterven dan sneller af met alle gevolgen van dien. Vaak blijkt dat de hersencellen dan nog wel ketonen kunnen gebruiken als energiebron. Hierdoor kan het ziektebeeld stabiliseren en zelfs herstellen. Veelbelovend allemaal en hopelijk komen de onderzoeksresultaten van dr Wahls snel naar buiten. Zelf heb ik de ervaring dat het helpt bij ms. In vier jaar tijd heb ik enorme cognitieve verbetering bereikt met ketogeen eten in combinatie met paleo en vasten.
Ook wordt er uitvoerig gekeken naar ketose en vasten in combinatie met behandelingen van kanker.
Ketogeen eten met OKL
Optimal Ketogenic Living, OKL is een facebookgroep onder leiding van Raymund Edwards. Hier wordt continu wordt bijgeschaafd aan de hand van de laatste onderzoeken en ervaringen van de duizenden leden.
Ketogeen op de ‘oude’ manier kent als fundament veel vet, weinig koolhydraten en matig eiwitten. Dit werkt echter niet voor iedereen. De ketovolgers van het eerste uur kregen op termijn vaak klachten en verstoringen in o.a de hormoonhuishouding (vooral vrouwen boven de 40). Dit uit zich in o.a. verminderde energie, haaruitval en gewichtstoename, slecht slapen, droge huid en mond enz.. Oorzaken hiervan zijn vaak een samenspel van omstandigheden en toepassingen.
Inmiddels is er veel meer bekend over hoe je er voor kunt zorgen dat je in ketose de balans in je lichaam behoudt. OKL en Ketogains hebben een andere aanpak die het evenwicht minder makkelijk verstoort. Het geheim van beide is de verhouding tussen de lage koolhydraten, voldoende eiwitten en de vetten afhankelijk van je doel. OKL gaat voor optimaal op alle fronten. Het bereiken van een optimaal evenwicht om maximaal te kunnen functioneren.
ketose OKL hoe begin je?
Bepaal je macro’s
In de tabel zoek je bij het juiste geslacht naar je lengte en van daaruit kun je aflezen wat je moet aanhouden aan eiwitten, koolhydraten en vetten.
- Eiwitten geven een minimaal aantal grammen aan.
- Koolhydraten geven jouw maximum weer
- Vetten een minimum en maximum, wil je afvallen dan houdt je 10 gram minder aan dan je eiwitten
Voorbeelden:
- een vrouw die wil afvallen met een lengte van 170 cm: eet 103 gram eiwitten, 26 gram koolhydraten en 93 gram vetten.
- een vrouw van 170 die niet wil afvallen eet hetzelfde maar dan ca 140 gram vetten afhankelijk van energie behoefte.
- een vrouw van 170 die niet wil afvallen maar veel sport eet ook 26 gram koolhydraten maar meer eiwitten (afhankelijk van de intensiteit van de sport) en ca 140 gram vetten afhankelijk van energie behoefte.
Voor hulp in het Nederlands ben je van harte welkom bij de facebookgroep Paleo Ketogeen OKl & Longevity. Met een team van (ervarings)deskundigen helpen we je gratis om het Ketogeen OKL principe toe te passen.
Weet wat je eet
Je weet nu hoeveel gram eiwitten, koolhydraten en vetten je moet eten om je doel te bereiken. Maar hoe weet je dan hoeveel er in het eten zit. Ik gebruik de gratis app myfitnesspall om bij te houden wat ik eet en om te plannen voor de volgende dag. Dit maakt het overzichtelijk en geeft je de mogelijkheid om je macro nutriënten goed te verdelen over je maaltijden. Zo kan ik sturen naar de perfecte balans.
Een voorbeeld van wat ik eet op een dag.
Ik ben 174 lang mijn macro’s heb ik bepaald op 28 gr koolhydraten, 90 gram eiwitten en 70/85 gram vetten. Omdat ik twee keer per dag eet zijn dat twee behoorlijke maaltijden van ca 650 kcal.
Ontbijt, 3 eieren met spek, 70 gram bladsla, 100 gram zuurkool, 10 gram kokosolie.
Lunch, 150 gram biefstuk reepjes met kruiden (jus als dressing), 10 gram kokosolie, 25 gram amandelen, 70 gram rucola, 100 gram broccoli. 20 gram pure chocola 92%.
Als ik fruit eet zijn het bessen, frambozen of aardbeien. Deze fruitsoorten bevatten minder koolhydraten. Ik verwerk ze in een toetje, bv panna cotta met bosvruchten.
Supplementen
Hoewel ik er voor pleit om zoveel mogelijk vitaminen en mineralen uit de voeding te halen. Is het als je in ketose bent noodzakelijk om je elektrolytenbalans (mineralen) bij te sturen. Neem minimaal 5 gram zout per dag aan gevuld met magnesium malate en kalium citraat (let op kalium eerst overleg met huisarts het kan de bloedruk verlagen en is daarmee niet geschikt voor iedereen). Het gebruik van supplementen moet op jou persoonlijk zijn afgestemd, huisarts of liever nog een orthomoleculair arts kan meten wat jij nodig hebt.
de eerste dagen
De eerste twee tot vier dagen maakt je lichaam de overgang door. Het moet de weg vinden naar het gebruik van vet als brandstof. Bij het verbranden van eigen vetcellen komen de hierin opgeslagen gifstoffen vrij (detoxen). Deze toxines moeten worden verwerkt en het lichaam verlaten. Dit is even hard werken voor je lever en nieren. Je kunt je slap voelen, moe zijn, hoofdpijn krijgen en je zelfs grieperig worden (ketoflu). Hiertegen helpen voldoende zouten, mineralen magnesium, kalium en water drinken (niet teveel).
Ketonen meten
Testen of je in ketose bent kan met met urine sticks (minder betrouwbaar na een paar maanden), of een bloedglucose meter met ketonenstrips, of met een Ketonix ademmeter.
Op de foto zit ik redelijk hoog in ketose maar dat hoeft niet perse Iedere verkleuring naar roze betekent dat je in ketose bent.
Het lukt niet om in ketose te komen.
Lukt het niet om binnen drie dagen in ketose te komen dat kunnen er de volgende dingen spelen. En anders gewoon nog even geduld.
- te veel koolhydraten let op niet minder dan 20 gram per dag maar ook zeker niet meer dan 30 om in ketose te komen. Haal je koolhydraten uit verse groenten, bladsla en rucola zijn een goede optie.
- verborgen suikers! Maak alles zelf dan weet je wat er in zit. Check zelfs je theesoort en weet dat ook kauwgum koolhydraten bevat.
- teveel stress (bijnier uitputting)
- of het lichaam is door onderliggende issues niet in staat vet te verbranden. Dit komt niet vaak voor maar is zeker geen uitzondering. Stop dan met strikt ketogeen eten tot je de oorzaak kent. Tussen oplossing is de methode van Yvonne Lemmers Grip op Koolhydraten.
In ketose
Als je in ketose bent kun je de eerste weken nog last krijgen van weinig trek of zelfs wat misselijk bij vlagen. Maar dat gaat echt over. Je lichaam is bezig om je nieuwe metabole staat te accepteren. Het duurt 6 weken tot enkele maanden voor je echt “fat”-adapted” bent. Eigenlijk moet je voor die tijd niet eens aan zondigen denken. Zodra dat is gebeurd voel je meer energie komen je sportprestaties weer op je oude niveau of verbeteren en wordt het eten makkelijker. Blijf jezelf de begin periode 1 keer per dag monitoren met de ketosticks.
Heb je gezondigd dan raak je vaak daarna uit ketose. Geen ramp. Pak de draad weer op en je bent zo weer in ketose.
Een nadeel wil ik ook noemen. Je adem en zweet kan meer gaan ruiken. Kauwgom kauwen is niet de oplossing en bevat bovendien koolhydraten (ik neem in bepaalde gevallen wel een aspartaam vrije kauwgum). Menthol olie, kauwen op een takje peterselie kan helpen en vaak tanden poetsen!
verschillende manieren:
Continue ketose
Je kunt dit dieet continu blijven volgen. Mijn ervaring is dat vooral mannen het daar geweldig op doen. Maar ben je een vrouw en/of heb je ms of een andere auto-immuunziekte dan is het mogelijk beter om te kiezen voor een seizoens gebonden of wel cyclische ketogene staat.
Seizoensgebonden en cyclische ketogene staat
Ik hoor steeds vaker dat men er voor kiest om met de seizoenen mee in volledige ketose te gaan tijdens de koude maanden, oktober tot en met mei. Van juni tot oktober genieten zij van de fruit oogst en gaan uit ketose.
Ik volg vooral mijn gevoel en luister naar wat mijn lijf nodig heeft of aankan. Meestal ben ik 4 tot 5 maanden in ketose en ga er dan 1 of twee maanden uit. Je kunt er gewoon mee variëren en kijken waar jij je het beste bij voelt.
Ketogeen op de lange termijn
Wat ketose doet op lange termijn is onbekend. Dr Wahls vertelt dat ze inmiddels ook geen continue staat van ketose nastreeft. Zij geeft aan dat wellicht een periodiek en seizoensgebonden variant de gulden middenweg is. Tot de wetenschap uitsluitsel geeft vaar ik op mijn gevoel. Ik ga er vanuit dat je eigenlijk zoals met zoveel in het leven matiging en variatie uiteindelijk de beste benadering is.
Fouten
De fout die veel mensen maken is dat zij hun doel uit het oog te verliezen. Als je ketogeen gaat eten om je eetgedrag te veranderen, af te vallen en/of om gezond en fit te worden, laat je dan niet verleiden door de op de lowcarb hype inspelende voedingsindustrie. Steeds meer producten komen op de markt als alternatief voor de suikerrijke ongezonde voeding. Deze producten bevatten dan wel geen suiker of weinig koolhydraten maar ook geen vitaminen en mineralen. Ze staan bol van de chemicaliën. Ook zijn er honderden ketorecepten van vetbommen die hoofdzakelijk bestaan uit lege calorieën. Vergeet niet dat dergelijk eetgedrag de meeste van ons in de eerste plaats in de problemen heeft gebracht. Heb je je doelen bereikt dan is er natuurlijk niets op tegen om eens iets extra’s te nemen. Maar pas op deze snacks doen niets goeds voor je lichaam, maar blijf liever op de weg van pure rijke voeding.
Zoek je begeleiding en support wordt dan lid van onze facebook groep
Paleo Ketogeen OKL & Longevity
VOEDINGSLIJST Paleo KETOGEEN EN WEETJES
GROENTEN
Voor het bereiken van een optimale gezondheid terwijl je ketogeen eet, is het belangrijk om de koolhydraten die je eet zo veel mogelijk uit groenten te halen. Groenten bevatten vezels, vitaminen, mineralen en alle hulpstoffen die de opname van de micronutriënten bevorderen (beter dan supplementen). Het is belangrijk om dagelijks uit iedere groep zoals hier onder vermeld groenten te kiezen. Groenten zijn essentieel voor een goede darmgezondheid en zoals je weet gezondheid begint in je darmen. schuingedrukte groenten en fruit bevatten meer koolhydraten.
GROENE BLADGROENTE
Ruccola, bietenblad, paksoi, snijbiet, cichorei, koriander, paardenbloemblad, andijvie, boerenkool, alle soorten bladsla, mosterdblad, peterselie, spinazie, raapstelen, waterkers, postelein, tarwegras (beide varianten)
ZWAVELRIJKE GROENTE
Ruccola, (groene) asperges, paksoi, broccoli, spruiten, waterkers, mosterdblad, kool, bloemkool, bieslook, knoflook, prei, ui, boerenkool, paddenstoelen.
GEKLEURDE GROENTEN EN FRUIT
Asperges, courgette, kolen, bleekselderij, komkommer, avocado, olijven.
Tomaten, aubergine, pepers, paprika alleen groen (als je nachtschade kunt verdragen)
Citroen en limoen, frambozen, aardbeien, frambozen, bramen, bosbessen, aalbessen, vlierbessen, cranberry (in ketose met mate ca 100 gram per portie/per dag).
GEFERMENTEERDE PRODUCTEN
Mensen die ketogeen eten hebben soms eerder last van obstipatie. Je koolhydraten uit groenten halen, kalium en magnesium supplementen slikken en gefermenteerde groenten eten helpt dit te voorkomen.
Augurk, zuurkool enz. (let op supermarkt producten zijn vaak niet gefermenteerd maar ingelegd in azijn en missen daarom de voordelen voor je darmflora). Gefermenteerde groenten maak je makkelijk zelf. Kombucha thee, waterkefir zijn ook goede bronnen.
ALGEN EN ZEEGROENTEN
Als je lichaamsvet verbrand (zodra je gaat afvallen) komen uit die vetcellen de opgeslagen toxines in je bloed en vormen een grote belasting voor lever en nieren. Om je lever te ondersteunen en er voor te zorgen dat deze toxines niet in je bloed blijven circuleren. Is het goed om extra aandacht te besteden aan ontgiften en afvoeren. Chlorella algen, spirulina algen in poeder of tablet (beide varianten) helpen je lever en binden zich aan de gifstoffen zodat deze het lichaam verlaten.
Dagelijks heb je jodium nodig voor oa een goede schildklier functie. Jodium zit in: Zeewier, zeesla, zeekraal. Isea zeewier pasta http://seamorefood.com. Vind je zeegroenten niet lekker neem dan kelp (iodine) in tabletvorm. Probeer ook eens kelpnoodles (geen eigen smaak) alternatief voor bami/mihoen
EIWITTEN
Over het percentage eiwitten dat we dagelijks nodig hebben is veel te doen in de wetenschap. Ook dit is afhankelijk van je fysieke staat, je leeftijd en activiteitsniveau (sporter, ziek of kun je eiwitten niet verdragen). Allemaal zaken waar je rekening mee moet houden. In het laatste geval is een ketogeen dieet niet geschikt.
Okl gaat er vanuit dat je per dag een minimaal aantal grammen behorend bij jouw lengte nodig hebt. Bij het reduceren van de koolhydraten heeft je lichaam meer eiwitten nodig om je lichaam te voorzien van bouwstoffen om te herstellen. Ook zorgen eiwitten voor verzadiging (worden langzaam verteerd en het lichaam verbruikt daarbij veel energie).
Sommige mensen zijn bang teveel eiwitten te eten bij de OKL aanpak. Maar als je goed kijkt naar hoeveel dit is (niet in verhouding tot wat je eet aan kcal, maar wat je verbruikt), dan ligt het percentage zo rond de 25% van je totale behoefte aan energie. Voelt dit voor jou niet goed dan is het lastig om op een structureel gezonde manier ketogeen te eten en kun je beter kijken naar Wahls paleo.
DIERLIJKE EIWITTEN
Per dag ongeveer 100 gram eiwitten komt neer op ongeveer 300/400 gram vis, gevogelte en vlees.
- Vis en schelp- en schaaldieren, wild gevangen. Alle soorten met voorkeur voor de vette/ omega 3 rijke soorten zoals zalm, makreel, haring, sardientjes, tonijn, ansjovis, oesters, heilbot.
- Rund, kalf, kip, lam, geit, varken, kip, kalkoen, eend, fazant, kwartel konijn.
- Orgaanvlees (als je dit niet lust kun je kiezen voor supplementen)
- Hoewel eieren een fantastische voedselbron zijn bevatten ze allergenen waar veel mensen (zonder dat ze dit weten) niet tegen kunnen. Toegestaan na vier weken eliminatie en je niet intolerant blijkt te zijn. 1 Ei bevat ongeveer 8 gr eiwitten.
PLANTAARDIGE EIWITTEN
Eiwitten zitten ook in groenten, noten zaden en pitten. Je kunt probleemloos tot 30 procent van de eiwitten uit een plantaardige bron halen. Er zijn ook poeders op de markt. Passend in een paleo benadering zijn bijv. Mattisson vegan proteine voordeel van een mix is dat het lichaam deze kan gebruiken als complete proteïne. Pompoen proteïne is ook een optie als je deze met andere eiwitten combineert.
Juglen Zwaan legt het verhaal rond eiwitten ook goed uit.
Nutient Optimizer is een geweldige bron om in combinatie met jouw problematiek te kijken welke voedingsmiddelen je extra helpen. Let wel op dat je dit zelf weer moet vertalen zodat deze binnen je macro’s past.
VETTEN
Koud geperste olie, niet verhitten: olijfolie, lijnzaadolie, sesamolie, walnoot olie, avocado olie. Ik gebruik het meest olijfolie, o.a. omdat deze een betere verhouding omega 3/6 heeft en daarbij nog tal van gezondheid bevorderende stoffen bevat.
Voor extra omega 3, kun je visolie, krillolie of levertraan (op dagen dat je geen vis eet) supplement nemen.
Om mee te koken: kokosolie, geklaarde boter, ghee en dierlijke vetten.
NOTEN, ZADEN EN PITTEN
Rauw en bij voorkeur geweekt en gedroogd. Niet verhitten boven de 175 graden, liefst lager. Naast veel vetten (gezonde!) bevatten noten zaden en pitten wel degelijk koolhydraten en dat loopt snel op vooral als je ze als meel gebruikt. Dus eet ze gerust maar wel met mate.
Amandelen, walnoten, hazelnoten, cashewnoten, paranoten, pistachenoten, macadamia noten, zonnebloempitten, pompoenpitten, sesamzaad, lijnzaad, chia zaden. Ontdek de heerlijke zaden en noten pasta’s.
ALTERNATIEVEN VOOR MELK EN ROOM
Vol vette, kokosmelk (blik), melk en room gemaakt van noten (let op ongezoet en biologisch) bv. Amandelmelk (geen soya melk, yoghurt ed.) Ik gebruik het liefst Aroy D coconut-cream uit blik.
SMAAKMAAKERS
Coconut Aminos (alternatief voor soyasaus), groene kruiden (let op zonder toevoegingen), Zout, bij voorkeur ongeraffineerd zout bij voorkeur keltisch zeezout dat rijk is aan mineralen (omdat hier geen/minder jodium in zit is het belangrijk extra kelp te nemen). Specerijen: peper, wasabi, cayennepeper, paprikapoeder, kaneel, kerriepoeder, curcuma, groene stevia, vanille, cacao.
DRANKEN
Water, bronwater, koffie (max twee), groene thee, kruiden thee, kombucha thee.
Alcohol: bij uitzondering (speciale gelegenheid). Droge witte of rode wijn hebben de voorkeur. Let op veel drank wordt gemaakt van/met granen deze passen NIET in het Wahls protocol . In ketose reageer je vaak wat sneller op alcohol dus pas op en tel ook hiervan de koolhydraten.
TOT SLOT
Na 8 jaar ervaring met heel veel lotgenoten en mensen die om wat voor reden dan ook ketogeen willen eten kan ik het volgende zeggen: Weet dat ketose niet voor iedereen het wonder brengt zoals de media je doet laten geloven. Ieder lichaam reageert op zijn eigen manier. Voor de een is het de oplossing voor de ander helemaal niet en alles wat daar tussen zit. Ook kan het zijn dat het tijdelijk goed werkt maar dat je na een periode toch klachten krijgt die er op wijzen dat je beter wat meer koolhydraten kunt eten. Je bent absoluut geen mislukkeling als het niet lukt. Ok zou ik jullie willen adviseren om eventueel het overslaan van maaltijden of andere vormen van vasten pas te gaan doen minimaal twee maanden na de start van het ketogeen dieet. Dit omdat teveel veranderingen ineens te veel fysieke stress oplevert. Wees verstandig luister naar je lichaam. Blijf wel zo puur en onbewerkt mogelijk eten. SUCCES!